НҮБ-аас гэрлийн ач холбогдлыг тодруулан, бүгдэд гэрлийн боломжит хэрэглээний үнэ цэнийг харуулах зорилгоор 2015 оныг Олон улсын гэрэл болон гэрэл дээр суурилсан технологийн жил болгон зарласан билээ. Хүн төрөлхтний амьдрал, ирээдүй, нийгмийн хөгжилд 20-р зуунд электроникийн гүйцэтгэсэн үүрэг лугаа адил 21-р зууны эдийн засгийн гол хөшүүрэг учир шинжлэх ухаан, боловсролын хүрээнд 85 орны 100 давсан гишүүн байгууллагыг хамруулсан энэхүү төслийг эхлүүлээд байна. Монгол Улс дахь үйл ажиллагаа МУИС-ийн ШУС, Байгалийн ухааны салбарын Физикийн тэнхим, Сансар судлал ба Зайнаас Тандан Судлалын лабораторид төвлөрөх бөгөөд Нээлтийн арга хэмжээ урьд шөнө амжилттай болж өнгөрлөө.
Энэ үеэр од гараг, ордын байрлалыг пранитариумаар харуулах, сарыг дурандах, сансрын уудамд ямар биет байгааг тайлбарласан видео бичлэгийг нас насны үзэгчдэд зориулан хүргэжээ. Мөн дэлхий даяар эрдэмтэд, засгийн газрууд байгаль цаг уурийн өөрчлөлт/дулаарал/-ийн хурдыг сааруулахад нарны энергийг: цахилгаан, дулаанд хувиргасан цэвэр энергийг ашиглах боломжтойг тогтоож, улам сайжруулахаар эрчимтэй ажиллаж буйг МУИС-ийн багш, доктор Р.Цолмон илтгэлийнхээ явцад онцлон ярьсан юм.
Бидэнд хамгийн ойр жишээг МУИС-ийн магистрын түвшний оюутан Д.Амартүвшин “LED технологи ашиглан Ухаалаг гэрэл” судалгааны ажлаас харж болно. Орой унтахаас өмнө орноосоо босч гэрлээ унтраах, тодруулж бүдгэрүүлдэг байдал эцэс болж, LED болон Bluetooth 4.0 технологиудыг ашиглан андройд утастайгаа холбосноор алсаас удирддаг гэрлийг бүтээжээ. “iLamp” ухаалаг гэрэл нь 16 сая төрлийн өнгийг гаргадаг, цахилгааны бага зарцуулалттай, ухаалаг сэрүүлэг болон алсаас удирдах боломжтой гэсэн шинэлэг талуудтай ажээ. Айл өрхийн гэрэлтүүлгийн систем нь цахилгаан хэрэглээний 11%-г эзэлдэг гэсэн баримт бий. Уг судалгаагаараа бидний өргөнөөр хэрэглэж заншсан 100Вт-н улайсах чийдэн бүхий гэрлийн оронд ухаалаг гэрлийг хэрэглэснээр 60-80% цахилгааныг хэмнэх, дунджаар 30,000 цаг ажиллах настай зэрэг байдал нь эдийн засгийн хэмнэж, байгальд ээлтэй амьдралын хэв маягийг бий болгож болохыг баталсан байна.
Энэ мэтчилэн гэрэл, гэрэл дээр суурилсан технологийн дэвшлийг ялангуяа энэ жил илүүтэй мэдрэх бизээ. Учир нь Эйнштейний Харьцангуйн ерөнхий онолын 100 жилийн ой энэ онд тохиож Монголын физикийн нийгэмлэг, Физик Технологийн Хүрээлэн, Нийслэлийн Боловсролын газар болон МУИС, ШУТИС, МУБИС хамтран “Физик ба орчин үеийн шинжлэх ухаан, технологийн хөгжил” сэдэвт эрдэм шинжилгээний бага хурлыг 2015 оны 4 дүгээр сарын 10-нд, НҮБ-тай хамтран дунд сургуулийн физикийн багш нарт зориулсан сургалт семинарыг энэ зун зохион байгуулахаар зэхэж байгааг МУИС-ийн Физикийн тэнхимийн эрхлэгч доктор Н.Цогбадрах дуулгасан юм.
Бүтэн жилийн турш дэлхий даяар өрнөх үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг НҮБ-аас тусгайлан гаргасан www.light2015.org сайтаас цаг тухай бүрт авч болно оо.
