Монгол, Япон хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 50, ЖАЙКА байгууллагын Монгол дахь Төлөөлөгчийн газар байгуулагдсаны 25 жилийн ойн хүрээнд манай улсад айлчилж буй ЖАЙКА-ийн Ерөнхийлөгч ноён А.Танака тэргүүтэй төлөөлөгчдийг МУИС-ийн захирлын үүрэг гүйцэтгэгч, доктор Д.Бадарч хүлээн авч уулзав. Уулзалтад ЖАЙКА байгууллагын Ерөнхийлөгчийн ажлын албаны дарга Т.Оцүка, Монгол дахь Төлөөлөгчийн газрын дарга Ш.Танака, Зүүн ба Төв Ази, Кавказын газрын ерөнхий захирал Т.Наказато, ахлах ажилтан Э.Анхцэцэг, Япон Улсын ЭСЯ-ны Дэд тэргүүн Ш.Кикүма, Хоёрдугаар нарийн бичгийн дарга Ю.Ямаками, ажилтан Дөлгөөн, МУИС-ийн Сургалт, эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн захирал Б.Очирхуяг, Монгол-Японы хүний нөөцийн хөгжлийн төвийн захирал Ц.Даваадорж, профессор С.Баттулга, профессор Ж.Батхүү, Эрдэм шинжилгээний хэлтсийн дарга С.Должин, Хамтын ажиллагааны хэлтсийн дарга Д.Бадамдаш, ахлах мэргэжилтэн Б.Энхжаргал нар байлцав.
МУИС-ийн захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Д.Бадарч ЖАЙКА-ийн Ерөнхийлөгч болон дагалдан яваа төлөөлөгчдөд МУИС-д зочлон ирж буйд талархал илэрхийлээд хоёр байгууллагын хамтын ажиллагааны талаар товч танилцууллаа.
Тэрээр “Япон улсын тусламж, дэмжлэгийн үр шимийг хүртээгүй салбар Монгол улсад байхгүй, МУИС-д л гэхэд Монгол-Японы хүний нөөцийн хөгжлийн төв байгуулах хамтарсан төсөл амжилттай хэрэгжсэн бөгөөд одоо “Инженер, технологийн дээд боловсрол”, САТРЕПС төслүүд амжилттай хэрэгжиж, эдгээр төслийн хүрээнд өндөр үнэтэй, судалгааны орчин үеийн багаж төхөөрөмж нийлүүлэгдэж, Японы багш нар ирж, Монгол залуусыг газар дээр нь дагалдуулан сургахын хамт Япон улсад урт, богино хугацааны сургалтанд хамруулах замаар МУИС-ийн судалгаа-сургалтын материаллаг баазыг бэхжүүлэх, хүний нөөцийг чадавхижуулахад үнэтэй хувь нэмэр оруулж байна. Японд төгссөн олон багш МУИС-д ажиллаж, тэд сурч мэдсэнээ Монголд хэрэгжүүлэх, судалгааг шинэ шатанд гаргах, судалгааны соёл төлөвшүүлэхээр идэвх санаачлагатай ажиллаж байгааг тэмдэглэн хэлэхэд таатай байна” гэв.
Ноён А.Танака хариу үг хэлэхдээ цаг зав гарган хүлээн авч уулзаж буйд, түүнчлэн МУИС-ийн зүгээс зохион байгуулж буй Хүндэтгэлийн лекцийн зочин илтгэгчээр урьсан явдалд Д.Бадарч захиралд талархал илэрхийлээд “Миний бие МУИС-д 2 дахь удаагаа зочлон ирж байна, ЖАЙКА-гийн Ерөнхийлөгчийн ажлыг эрхэлж байх үедээ САТРЕПС төслийн талаар чухалчлан, санал болгон эхлүүлж байсан ажил маань ийнхүү амжилттай хэрэгжиж буйд сэтгэгдэл өндөр байна. Японд төгссөн олон хүн МУИС-д эргэн ирж багшилж байгаа нь сайн хэрэг. Японы шинжлэх ухаан, технологийн хөгжил саарч буй энэ үед бид зөвхөн дотооддоо биш, бас гаднын улс орнуудтай хамтран ажиллаж, шинэ судалгааны төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх нь чухал, тийм төсөл, хөтөлбөрүүдийг хойшид ч дэмжин ажиллана” гэж цохон тэмдэглэлээ.
Уулзалтын дараа ноён А.Танака МУИС-ийн Номын сангийн байрны 302 тоот хурлын танхимд “Хүйтэн дайны дараахь Япон улс” сэдэвт лекц уншиж, хэлэлцүүлэг өрнүүлэв.
Японы олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллага (ЖАЙКА) -ын Ерөнхийлөгч Танака Акихико
Ноён Танака Акихико Токиогийн их сургуулийг олон улсын харилцааны чиглэлээр бакалаврын зэрэгтэй төгссөн. Дараа нь АНУ-ын Массачусеттсийн технологийн институтид улс төрийн шинжлэх ухааны докторын зэрэг хамгаалсан. Токиогийн их сургуулийн олон улсын харилцааны албаны захирал, Токиогийн их сургуулийн дэд захирлын албыг тус тус хашиж байсан. Мөн Ерөнхий сайдын дэргэдэх “Аюулгүй байдал батлан хамгаалахын зөвлөл”, “Батлан хамгаалах яамны шинэчлэлийн зөвлөл” болон “Аюулгүйн байдлын бодлогын хууль зүйн зөвлөл”-ийн гишүүнээр ажилласан. ЖАЙКА байгууллагын Ерөнхийлөгчөөр 2 дахь удаагаа томилогдон ажиллаж байна.
Түүний “Хямралаас хойшхи дэлхий”, “Шинэ дундад зуун, XXI зууны дэлхийн систем”, “Ази дахь Япон-Япон ба Азийн олон улсын улс төр” зэрэг олон ном, өгүүлэг нь англи, япон хэл дээр хэвлэгдсэн байна.
ЖАЙКА-МУИС-ийн хамтын ажиллагааны түүх
2002 онд ЖАЙКА болон Монгол улсын их сургуулийн хамтарсан төсөл болон үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн Монгол-Японы хүний нөөцийн хөгжлийн төв нь Монгол улс тогтвортой хөгжлийн шинэ үе шатанд чадварлаг боловсон хүчин бэлтгэж хүний нөөцийн хөгжилд ихээхэн үүргийг гүйцэтгэж байгаа билээ. Тухайлбал, уг төвтэй хамтран МУИС-ийн багш, эрдэмтэд оюутан залуус болон бизнесийн салбарын удирдах ажилтнуудад онол, практик хослуулсан, бодит жишээн дээр суурилсан олон сонирхолтой бөгөөд үр өгөөжтэй сургалтуудыг тогтмол явуулан олон талт хамтын ажиллагааг бодитоор хөгжүүлж байна.
2012 онд Япон улсын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжийн гэрээний дагуу Япон улсын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжийн “Өвсний үндэс” хөтөлбөрийн хүрээнд МУИС-ийн дэргэдэх “Байгаль-Эх” лицей ахлах сургуулийн хичээлийн байрны өргөтгөл барьж ашиглалтанд оруулсан явдал нь математик, байгалийн шинжлэлд авьяас сонирхолтой суралцагчдад бүрэн дунд боловсрол эзэмшүүлэх, математик, физик, хими, биологи, газарзүйн хичээлээр гүнзгийрүүлэн суралцуулж, чадварлаг мэргэжилтэн бэлтгэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан.
2014 оноос Монгол Улсын Засгийн газар, Япон улсын ЖАЙКА байгууллагын хамтран хэрэгжүүлж буй “Инженер, технологийн дээд боловсрол” төслийн хүрээнд МУИС-ийн хамтарсан судалгааны 10 багт нийт 3,151,570 ам.долларын өртөг бүхий 109 нэр төрлийн 148 ширхэг тоног төхөөрөмжийн хөрөнгө оруулалт хийснээс гадна Япон улсын их сургуулиудын докторын сургалтад 34 багш, магистрын хөтөлбөрт 10 багш, зэргийн бус хөтөлбөрт 84 багш судлаач тус тус хамрагдсан байна.
2020 оноос эхлэн Япон улсын Шинжлэх ухаан, технологийн агентлаг, ЖАЙКА байгууллагын хамтарсан санхүүжилт бүхий “Нүүдэлчин Монголчуудын уламжлалт мэдлэгт тулгуурлан бэлчээрийн тэжээлийн зэрлэг ургамлыг зүй зохистой ашиглах замаар бэлчээрийг сайжруулах нь” сэдэвт САТРЕПС төслийг МУИС, Токиогийн их сургууль толгойлон хэрэгжүүлж байна. Салбар дамнасан энэ төсөлд Япон талаас Тохокүгийн анагаах ухаан, эм зүйн их сургууль, Киотогийн их сургууль, Хүнс, хөдөө аж ахуйн үндэсний хүрээлэн, Монгол талаас ХААИС-ийн Мал эмнэлгий хүрээлэн, Мал аж ахуйн эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, Экосистемийн судалгааны төв хамтран оролцож байна. Энэ төслийн хүрээнд зөвхөн МУИС-д гэхэд өндөр мэдрэмжийн шингэний хроматографи, ургамал ургуулах кабинет, гүн хөлдөөгч, бодит цагийн ПСР зэрэг 1 тэрбум 350 сая төгрөгний судалгааны багаж, төхөөрөмж нийлүүлэгдэж, 2 докторант Японд суралцаж байгаагийн зэрэгцээ Япон багш нар Монголд ирж, хээрийн болон лабораторийн судалгаанд оролцохын хамт Монгол залуусыг газар дээр нь дагалдуулан сургах ажлыг тогтмол хийж байна. МУИС-ийн зүгээс ч судалгааны болон оффисын орон зай, дээврийн хүлэмж, хээрийн судалгаанд хэрэглэх машины битүү зогсоолоор хангах зэргээр хамтран ажиллаж байна.
ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ ХЭЛТЭС
