-Оюутнаа тухайн сургуулиудад ерөнхий байдлаар элсүүлээд, гурван семестр ерөнхий суурийн хичээлээ үзсэний дараа мэргэжлээ сонгох боломжийг олгоно. Тиймээс элсэгчдийн хувьд байгаль, нийгэм, хүмүүнлэгийн аль ч хичээлээр элсэлтийн ерөнхий шалгалтаа өгсөн дээрх сургуульд элсэх боломжтой юм-
МУИС дээр өрнөж буй шинэчлэлийн талаар захирал А.Галтбаяраас асууж лавлалаа.
-МУИС-ийн бүтцийн шинэчлэлийн үйл явц хэрхэн өрнөж байна? Өнөөгийн байдлаар ямар ажлууд хийгдсэн бэ?
-МУИС-ийн шинэ бүтцийг баталсан шийдвэрийг өнгөрсөн оны төгсгөлд Удирдах зөвлөлөөс гаргаснаас хойш бид маш шахуу ажиллаж байна. МУИС шинэ бүтцийн таван сургуультай болсон. Шинэ бүтцийг цаасан дээр тогтоох нэг хэрэг. Харин түүний дагуу тэнхим, хөтөлбөр, багш, оюутныг хуваарилах, холбогдох томилгоонуулыг хийх, сургалтын, судалгааны, оюутны үйлчилгэний болон санхүүгийн албыг шинээр зохион байгуулах нүсэр их ажил хийгдэх ёстой.
-Эдгээр ажлаас өнөөгийн байдлаар хэр ихийг амжуулав?
-Юуны өмнө шинэ бүтцийн дагуу бүрэлдэхүүн сургуулиудын захирал болон дэд захирлууд, шинээр байгуулагдсан тэнхимийн эрхлэгч нар, сургалтын албаны дарга нарыг томиллоо. Мөн өнөөгийн байдлаар байгаа бакалаврын 180 орчим хөтөлбөрийг шинэ бүтцийн сургуулиудад хуваарилсан. Багш нар болон оюутнуудыг мөн шинэ сургууль, тэнхмүүдэд хуваарилах тушаал одоо үндсэндээ бэлэн болоод байна. Эдгээрт үндэслэн төсөв санхүүгийн асуудлыг дараагийн шатанд шийдвэрлэнэ. Үүний зэрэгцээ шинэчлэлийн хамгийн чухал асуудал бол сургалтын агуулга юм. Шинэ хичээлийн жил эхлэхэд бид шинэ хөтөлбөрөөр оюутан элсүүлэх ёстой. Үүний тулд элсэлтийн шинэ журам, шинэ хөтөлбөр дээр ид ажиллаж байна.
-Хөтөлбөрийн шинэчлэлийн хүрээнд юу өөрчлөгдөх вэ?
-МУИС, ер нь манай бүх их дээд сургууль хэт нарийссан хөтөлбөрөөр оюутан элсүүлж ирсэн. БШУЯ-ны бодлого өөрчлөгдөж, хөтөлбөрийг томсгох, тоог нь цөөлөх, олон улсын жишигт хүргэх, чанарыг сайжруулах бодлого явагдаж байна. МУИС-ийн хувьд хөтөлбөрүүдийг тэнхим, багш нарын өмчлөлөөс гаргаж, хөтөлбөрийн хороод байгуулан, хөтөлбөр бүрийг шүүн хэлэлцэж, сургалтын агуулгыг шинэчлэх ажил хийгдэж байна. Үүний тулд юуны өмнө хөтөлбөрийн хороодыг тэнхим, бүрэлдэхүүн сургууль, МУИС-ийн хэмжээнд байгуулна. Хөтөлбөрийн хороод нь МУИС даяар үзэх ерөнхий суурь хичээлүүдийн агуулга, мэргэжил бүрт тавих шаардлагыг тодорхойлох үүрэгтэй. Хөтөлбөрийн хорооны шүүлтүүрээр орж байж аливаа мэргэжлийн сургалтын хөтөлбөр батлагдах тул нэг тэнхимийн цөөн хэдэн багшийн хичээл давуу эрхтэй байдаг, мэргэжил нэрийн дор хэт явцуу мэдлэгийг өм цөм өгдөг явдал арилна гэж үзэж байгаа.
-Шинээр элсэгчдийн хувьд ямар дүрэм журам үйлчлэх вэ?
-Ирэх хичээлийн жилээс эхлэн МУИС-ийн бүрэлдэхүүн сургуульд тодорхой мэргэжлээр шууд элсэлт авахгүй. Үүнд би Шинжлэх ухааны сургуулийг онцлон хэлмээр байна. Бид оюутнаа тухайн сургуулиудад ерөнхий байдлаар элсүүлээд, гурван семестр ерөнхий суурийн хичээлээ үзсэний дараа мэргэжлээ сонгох боломжийг олгоно. Тиймээс элсэгчдийн хувьд байгаль, нийгэм, хүмүүнлэгийн аль ч хичээлээр элсэлтийн ерөнхий шалгалтаа өгсөн дээрх сургуульд элсэх боломжтой юм. Элсэлтийн түр журмыг МУИС-ийн вебсайт дээр байрлуулсан байгаа. Түүнтэй танилцаж болно. Түр журам гэж нэрлэсэн нь элсэлт, хөтөлбөрийн зарим асуулт нээлттэй хэвээр байгаа учир тодорхой өөрчлөлт орох боломжтойг хэлж байгаа хэрэг. Гэхдээ зарчим нь өөрчлөгдөхгүй гэж үзэж байна.
-Сүүлийн үед хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр МУИС болон таны талаар хууль бус шийдвэрүүд гаргасан гэсэн мэдээлэл нилээд гарах боллоо. Үүн дээр та ямар байр суурьтай байна вэ?
-Хэвлэл мэдээллийн зарим хэрэгслээр миний талаар гүтгэлгийн шинжтэй мэдээлэл гарсан байна. Юуны өмнө намайг буруутгаад байгаа шилжилтийн төлбөр авдаг, 50 хувийн багшаар давхар ажиллуулдаг, албан хэрэгцээнд шатахууны мөнгө олгодог асуудлуудын талаарх шийдвэр тушаалууд нь өмнөх захирлуудын үеэд ч хэрэгжиж байсан. Галтбаяр гэдэг хүн захирал болоод шинээр санаачлаад бий болгосон зүйл огт байхгүй гэдгийг онцолж хэлье.
МУИС-д шилжин суралцахад төлдөг шилжилтийн төлбөрийг хууль бусаар бэлнээр авдаг, тэр ч бүү хэл хувьдаа завшдаг гэсэн утгатай зүйл гарсан байсан. 2001 онд МУИС-ийн захирлын тушаалаар “МУИС-д оюутан шилжүүлэн суралцуулах журам” батлагдаж, түүнээс хойш 2-3 удаа бага зэргийн өөрчлөлт оруулсан. Хувийн сургууль, гадаадын сургуулиудаас оюутнууд шилжиж суралцах хүсэлт их ирдэг. Эдгээрт МУИС-д орох оноо нь хүрээгүй өөр сургуульд орсон оюутнууд ч цөөнгүй байдаг. Тиймээс бид өөрсдийн суралцагсдын эрх ашгийг хамгаалах, шилжих үйл явцыг шийдвэр гаргах эрх мэдэлтэй хүмүүсийн хувийн харилцаа болгохгүй байх үүднээс энэхүү журмыг боловсруулсан. Энэ журмаар тодорхой нөхцөл, шалгууруудыг тавьж, төлбөр авахаар тусгаж, сүүлийн 10 гаруй жил мөрдөж ирсэн. Өнгөрсөн хаврын элсэлтээр хандиваар оюутан элсүүлэх явдлыг зогсоосон, энэ жилээс хувийн сургуулиудаас шилжих явдлыг ч болиулна.
Дараагийн нэг асуудал бол 12-р сарын сүүлээр томилогдсон зарим нэг удирдах албан тушаалтныг тухайн тэнхимд нь 50 хувийн гэрээт багшаар хавсран ажиллуулах шийдвэртэй холбоотой юм. Энд 4 хүний асуудлыг онцгойлон бичээд байгаа. Дээрх хүмүүсийн хувьд сургуулийн захирал, дэд захирал зэрэг албан тушаалд томилогдохын өмнө тэнхимдээ 100 хувийн багшаа хийгээд явж байсан, цагийн ногдлоо гүйцэтгэсэн, мөн энэ семестрт хичээлийн хуваарь нь тавигдаад хичээлээ заагаад явж байгаа хүмүүс юм. Томилгоо хичээлийн жилийн дундуур хийгдсэн учир сургалтын үйл явцын тасралтгүй байдлыг хангах, нөгөө талаас эдгээр хүмүүстэй нэгэнт тогтоосон хөдөлмөрийн харилцааг үргэлжлүүлэх үүднээс энэ хичээлийн жилийг дуустал гэрээт багшаар ажиллуулах шийдвэрийг гаргасан. Энд онцолж хэлэхэд МУИС-ийн захиргааны албан тушаалтан гэдэг бол дарга гэхээсээ илүүтэй эрдэмтэн, судлаач, багш хүн байдаг. Тэр хүмүүс тодорхой хугацаанд энэ албан тушаалыг хашихын зэрэгцээ өөрсдийн судалгаа шинжилгээ, сурган хүмүүжүүлэх ажлаа тасралтгүй үргэлжлүүлж байдаг онцлогтой. Бид шинжлэх ухааныхаа салбарт нэр хүндтэй хүлээн зөвшөөрөгдсөн ийм хүмүүсийнхээ мэдлэг чадварыг оюутныхаа хөгжилд зориулахыг эрмэлздэг. Ийм ч учраас өөр газар ажиллаад МУИС-д гэрээт багш хийдэг нийт 50 хүн байна, МУИС дотроо эрдэм шинжилгээ судалгаа, захиргааны ажил хийгээд мөн гэрээт багш хийж байгаа нийт 15хүн байна. Эдгээр хүний талаарх шийдвэрүүд өмнө нь гарсан шийдвэрүүд, үүнтэй холбоотой маргаан эсвэл асуудал тавигдаж байсангүй. Учир нь, боловсрол, судалгаа шинжилгээг мэддэг хүмүүс үүнийг ойлгодог учраас ийм асуудал гардаггүй. Хэрэв гэрээт багшаар ажиллуулж ирсэн жишиг буруу гэж үзвэл энэ нь зөвхөн нэр бүхий 4 багшийн асуудал биш харин 60 гаруй гэрээт багшид хамаатай учир нэг зарчмаар шийдвэрлэх ёстой.
-Мөн АТГ-аас таныг шалгаж байгаа талаар мэдээлсэн байсан.
-АТГ-т намайг шалгуулахаар хүсэлт ирсэн гэсэн. Миний хувьд энэ албан тушаалыг хувьдаа хөрөнгө мөнгө олох эсвэл хувийн ашиг сонирхолд нийцүүлэн ашиглах ямар нэгэн үйлдэл хийх тухай асуудал огт байхгүй гэдгийг хатуу хэлмээр байна. Аливаа юманд хэмжээ хязгаар гэж байдаг бол энэ хэрээс хэтэрч байна. Нэг шар сонины гүтгэлгээр хүнийг авилгач болгож харагдуулдаг, АТГ-аар шалгуулах асуудал ийнхүү эхэлдэг бол надад хэлэх үг алга.
http://www.news.mn/content/175461.shtml
А.ТУЛГА
