МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Эрдмийн зөвлөл, Захиргааны зөвлөлөөс МУИС-ийн захирлын үүрэг гүйцэтгэгч, доктор Д.Бадарчид Төрийн өмчийн их сургуулиудын дундын удирдах зөвлөл, их сургуулиудын хамтын ажиллагааны талаар мэдээлэл авах хүсэлт ирүүлсний дагуу уулзалт зохион байгууллаа.
Уулзалтад ШУС-ийн Эрдмийн зөвлөл, Захиргааны зөвлөлийн гишүүд оролцсон бөгөөд Дундын удирдах зөвлөлийн чиг үүрэг, төрийн өмчийн их сургуулиудын хамтын ажиллагаа, цаашид хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны талаарх асуултад МУИС-ийн захирлын үүрэг гүйцэтгэгч, доктор Д.Бадарч дараах хариултыг өгсөн юм.
– 2021 оны 2 дугаар сарын 26-ны өдөр төрийн өмчийн их сургуулиудын хамтын ажиллагааны санамж бичгийг байгуулж, түүний хүрээнд 38 ажил хийхээр төлөвлөгөө гаргасан юм билээ. Энэ санамж бичгийн хүрээнд хийсэн ажлуудын тайлан ч гарсан байна. Гэхдээ эдгээр ажлуудын дийлэнх нь хангалттай хэмжээнд хийгдээгүй байна. Тийм учраас төрийн өмчийн 6 их сургуулийн хамтын ажиллагааг цаашид эрчимжүүлэх, төрийн өмчийн их сургуулиудаас Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд оруулах хувь нэмрийг дээшлүүлэх зорилгоор 2022 оны 7 дугаар сарын 27-ны өдрийн 283 тоот тогтоолоор Төрийн өмчийн 6 их сургуулийн дундын удирдах зөвлөлийг байгуулсан.
– Төрийн өмчийн 6 их сургуулийн дундын удирдах зөвлөл бол их сургуулиудын механик нэгтгэлийн асуудал биш ээ. Энэ асуудлыг мушгиж, механикаар нэгтгэх гэж байна гэж ярьдаг хэсэг хүмүүс байх шиг байна. Тийм зүйл байхгүй. Төрийн өмчийн их сургуулиудын хамтын ажиллагааг сайжруулах асуудал бол одоо байгаа хөрсөн дээр л хийхгүй бол, дээрээс нь механикаар нь нэгтгэж болохгүй гэдгийг өнгөрсөн 30 жилд бид харсан. Нийтийн эрх ашгийн төлөө, оюутны эрх ашгийн төлөө хамтран хийх боломжтой ажлуудаас л эхэлж байгаа. Тухайлбал, сургууль хоорондын кредит тооцуулах асуудал, багшаа сонгох гэх мэт ажлуудаас эхлэх ёстой гэсэн чиг баримжааг баримталж байна.
– Төрийн өмчийн их сургуулиудын дундын удирдах зөвлөлийн анхны хурал 10 дугаар сарын 5-ны өдөр болсон. Тухайн хурлаас гарсан тогтоолууд албажиж саяхан бидэнд ирсэн. Эдгээр тогтоол ирмэгц багш, ажилтнуудын сэтгэл санааг зовоож буй асуудал учраас бүх багш, ажилтнуудад танилцуулах ёстой гэсэн чиглэл өгсөн. Ер нь би энэ сургуульд ирсэн цагаасаа хойш Захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцсэн асуудлуудыг нийт багш, ажилтнуудад шуурхай мэдээлж ажиллах зарчим баримталж байгаа.
– Дундын удирдах зөвлөл байгуулагдсантай холбоотойгоор яам болон буад газраас олон саналууд ирж байна. Гэхдээ тэдгээр саналуудад амьдралаас тасарсан, хийсвэр зүйлс их байгаа юм. Миний хувьд тэдгээр хүмүүст сургууль дотор нь ороод ажиллахад асуудал өөр байна шүү, тэр сургуулийн онцлог, хамт олны бүтээсэн үнэт зүйлүүд дээр түшиглэн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх чиглэл гаргах хэрэгтэй байна гэж хариулж байгаа.
– Дундын удирдах зөвлөлөөс 6 хороог байгуулсан. Их сургуулийн эрдэмтэн багш нарын хийж байгаа судалгааны ажлыг төр засаг нь мэддэггүй, эсвэл тоодоггүй. Төр засгийн бодлого нь их сургууль дээрээ хүрдэггүй. Үүнийг хэрхэн холбох вэ гэдэг асуудал бий. Тэгэхээр энэ асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд тэдгээр хороог байгуулсан. Хороог тухайн асуудлыг хариуцдаг Засгийн газрын албан тушаалтнаар тэргүүлүүлж, орлогчоор нь яамны хариуцлагатай албан тушаалтнуудыг томилж, гишүүнээр нь дундын удирдах зөвлөлийн гишүүд болон 6 их сургуулиасаа эрдэмтэн багш нарын төлөөллийг оруулж байгаа. Мөн ажлын алба бий болно.
– Манай их сургуулиудын Удирдах зөвлөл бүрэн утгаараа ажиллаж чадахгүй байгаа. Сургуулиас оруулсан асуудал, төсөв төслийг баталдаг, жилдээ 2-3 удаа хуралддаг. Бидний зорилго бол Удирдах зөвлөлийг шинжлэх ухааны үндэстэй, баримт нотолгоотой шийдвэр гаргадаг болгох зорилготойгоор байгуулсан.
– Анх Монгол Улсын Их Сургуульд ирж ажилласнаас хойш миний бодол, үзэл санаанд өөрчлөгдсөн зүйл их байна. Би МУИС-ийн лабораторийн бааз, та бүхний бүтээсэн судалгааны соёлыг өмнө нь мэдэхгүй байсан. Лабораториудаар явж танилцсан. Гэгээлэг зүйл олж харсан. Сайд, дарга нарт ч хэллээ. Ер нь Монгол Улсын Их Сургууль хуультай, хуульгүй, олон сайхан залуучууд нь судалгааны ажлын соёлыг гадаадаас авч ирсэн юм байна. Эндээ нутагшуулчихжээ. Үүнийг нь харин бид дэмжих ёстой. Ойрын үед судалгааны лабораториудыг сайд болон сайдаас дээд түвшний хүмүүст танилцуулах ажлыг зохион байгуулахаар төлөвлөн ажиллаж байна.
– 2014 оноос эхлэн МУИС либерал артыг сургуулийнхаа таних тэмдэг, амин чанар /identity/ болгож явж байгаа юм байна. Миний уулзсан олон хүмүүс дутуу ойлголттой байна. Либерал арт гэдэг нь хичээл сонголтыг чөлөөтэй болгосон зүйл биш. Миний ойлгож, томьёолсноор либерал арт бол сургууль төгсөгчид нь гэгээрсэн хүмүүс байх ёстой. Монгол хэл дээр буулгавал гэгээрэх ухаан гэж би ойлгодог. Ажил олгогчид болон нийгэмд байгаа шүүмжлэл бол их сургууль төгссөн хүүхдүүд хүнтэй харьцахдаа муу байна, монгол хэлээрээ бичиг цаас бэлтгэж чадахгүй байна зэрэг зүйлс бий. Тийм учраас Монгол хэлний тэнхимийн багш нартай уулзсан. Багш нар маань Монгол хэлний TOEFL буюу түвшин тогтоох шалгалт бэлтгэж байгаа юм байна. Түүн дээр түшиглээд төгсөх түвшний 3000 орчим оюутнаас энэ сарын 19-ний өдөр монгол хэлний түвшин тогтоох шалгалт авахаар болсон. Гэхдээ энэ хүүхэд муу эсвэл сайн байна гэж харьцуулах зорилготой биш, зөвхөн тухайн оюутанд монгол хэлний мэдлэгийн түвшин ямар байгааг мэдэгдэнэ. Мөн их сургууль өөрсдөө ямар хэмжээний хүн төгсгөөд байна вэ гэдгээ мэдэж авах ёстой гэж үзэж байгаа.
-Би Боловсрол, Шинжлэх ухааны сайдын явуулж байгаа бодлогыг дэмждэг хүн. Аль ч намын харьяалалгүй. Сайд миний мэдлэг чадвар, ажлын туршлагыг үнэлж, МУИС-ийн захирлын үүргийг түр гүйцэтгэж, дээд боловсролын өөрчлөлт шинэчлэлийг эрчимжүүлэх, залуу манлайлагчдыг бэлтгэхэд тус болохыг санал болгож урьсан учир энэ ажилд ирсэн.
