МУИС, БСШУЯ-ны сайдын урилгаар Нобелийн шагналт Японы нэрт эрдэмтэн Тошихидэ Маскава энэ сарын 17-23-ны өдрүүдэд Монголд зочлоод буцлаа. Тэрээр 2008 онд Физикийн салбарт эгэл бөөмсийн стандарт загварын ерөнхий хүрээ болон СР тэгш хэмийн зөрчлийн онолын асуудлыг шийдвэрлэж Нобелийн шагналыг хүртсэн юм.
Тошихидэ Маскава нь МУИС –ийн урилгаар Монголд хүрэлцэн ирж буй 3 дахь Нобелийн шагналт эрдэмтэн болж байгаа бөгөөд түүнд МУИС-ийн “ Хүндэт доктор” цолыг өргөмжлөн гардууллаа.
Нагоягийн Их Сургуулийн Тусгай урилгат профессор, Нагоягийн Их Сургуулийн эгэл бөөм, сансар огторгуйн үүсэл гарлын судалгааны хүрээлэнгийн захирал, доктор, профессор Тошихидэ Маскава монголын физикчдэд зориулан “70-аад оны эгэл бөөмс замбараагүйдлээс загвар руу” сэдэвт лекцийг уншив.
Тошихидэ Маскава нь эдүгээ 72 насыг зооглож буй ч амьдралынхаа туршид 3 дахь удаагаа л хилийн дээс давж байгаа бөгөөд хамгийн анх Нобелийн шагнал авахдаа гадаад явж үзэж байлаа. Харин энэ удаа Монголд ирж байгаадаа баяртай байна. Би бол монгол цустай хүн, нутагтаа ирж байгаа даа маш их сэтгэл хөдөлж байна хэмээн хэлж байсан юм.
Мөн 21-ний өдөр СТӨ-нд олон нийтэд зориулан “СР тэгш хэмийн зөрчил юу өгүүлнэ вэ” лекцийг үнэ төлбөргүй уншсан юм. Лекцийн үеэр Нобелийн шагналтан маань өөрийн хийсэн нээлтийн талаар илүү энгийнээр тайлбарлан, үзэгчидтэйгээ харилцан ярилцах байдлаар санал бодлоо солилцож байсан нь сонирхолтой байлаа . Бага байхдаа аавынхаа шахалтаар чихрийн үйлдвэрийн ажлыг өвлөж авахгүй гэхдээ яаж шаргуу хичээлээ хийдэг байсан, өөрийн хүссэн зүйлийнхээ төлөө хүн хэрхэн зорьж тэмүүлэн сурч болдог, тэр нь эргээд ямар гайхамшигтай амжилтыг авч ирдэг тухай түүний дурсамж яриа залуу үеийнхэн, оюутан залууст сурч мэдэхийн төлөө тэмүүлэх эрч хүч өгч байсан юм.
Тошихидэ Маскава нь 1940 оны 2 дугаар сарын 7-нд Нагоя хотноо төржээ.
1962 онд Нагоягийн Их Сургуулийн Физикийн ангийг төгсөн, 1967 онд докторын зэрэг хамгаалж, 1970 оноос Киотогийн Их Сургуульд, 1976 оноос 1976 онд Токиогийн Их Сургуулийн Цөмийн Судалгааны институтэд ажиллаж байв.
1980 оноос Киотогийн Их Сургуулийн Онолын Физикийн институтэд профессораар ажиллаж байгаад 2010 оноос Нагоягийн Их Сургуулийн эгэл бөөм, сансар огторгуйн үүсэл гарлын судалгааны хүрээлэнгийн захиралаар ажиллаж байна.
1973 онд сул харилцан үйлчлэлийн дахин нормчлалын онолд тэгш хэмийн эвдрэлийн үндсийг нээсэн бөгөөд 1970-аад оны төгсгөл гэхэд Макото Кобаяшигийн хамт эгэл бөөмсийн стандарт загварын ерөнхий хүрээ болон СР тэгш хэмийн зөрчлийн онолын асуудлыг шийдвэрлэжээ.
Түүний онол нь 2001 онд туршлагаар батлагдсан бөгөөд 2008 Физикийн нобелийн шагналыг Макато Кобаяши болон Ёшира Намбугийн хамт хүртсэн юм.
Түүнчлэн түүний нээлт, бүтээлийг үнэлэн 1985 онд Сакурай шагнал, Японы Шинжлэх ухааны академийн шагнал, 2007 онд Европын холбооны Физик судлалын академийн их энерги, эгэл бөөмсийн шагнал, 2008 онд Эзэн хааны нэрэмжит Соёлын одон зэрэг олон арван шагнал хүртсэн байна.
